تاثیر نیتروژن و منگنز بر رشد و ترکیب شیمیایی ذرت ، گندم و اسفناج

نیتروژن معمولا مهمترین عنصر غذایی محدود کننده رشد گیاهان زراعی می باشد. بنابراین به شکل گسترده ای توسط کشاورزان به صورت کود مصرف می شود. علاوه بر این کمبود منگنز در برخی از خاکهای آهکی ایران، با ph بالا گزارش شده است . هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر نیتروژن، منگنز و برهمکنش آنها بر رشد و ترکیب شیمیایی گیاهان ذرت (zea mays l.)، گندم (triticum aestivum l.) و اسفناج (spinacia oleracea l.) در شزایط گلخانه ای بود. آزمایش در یک خاک از سری چیتگر با نام تاکسونومی fine - loamy, carbonatic, thermic, typic calcixerepts انجام شد. تیمارها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل پنج سطح نیتروژن (صفر، 50، 100، 200 و 400 میلی گرو در کیلوگرم خاک بصورت آمونیم نیترات) و سه سطح منگنز (صفر، 15، و 30 میلی گرم در کیلوگرم خاک به صورت منگنز سولفات) در چهار تکرار انجام شد. مدت رشد گیاهان در گلخانه 60 روز بود و در زمان برداشت از یک کلروفیل متر مدل spad - 502 جهت ارزیابی وضعیت کلروفیل برگ استفاده شد. نتایج نشان داد که نیتروژن وزن خشک اندام هوائی ذرت ، گندم و اسفناج را بطور معنی داری افزایش داد. کاربرد منگنز تا سطح 15 میلی گرم در کیلوگرم خاک تنها با افزایش معنی دار وزن خشک اندام هوائی ذرت و اسفناج گردید. بر همکنش نیتروژن و منگنز بر وزن خشک اندام هوائی ذرت و اسفناج معنی دار بود اما روی گندم تاثیری نداشت . غلظت و جذب کل نیتروژن در سه گیاه مورد مطالعه در تمامی سطوح نیتروژن مصرفی بطور معنی داری افزایش یافت . افزودن منگنز تا سطح 15 میلی گرم در کیلوگرم خاک غلظت و جذب کل نیتروژن را فقط در اسفناج افزایش داد. بعلاوه کاربرد نیتروژن و منگنز، غلظت منگنز و نسبت mn:fe را در هر سه گیاه به طور معنی داری افزایش داد و مصرف 400 میلی گرم نیتروژن همراه با 30 میلی گرم منگنز در کیلوگرم خاک ، غلظت منگنز را در ذرت ، گندم و اسفناج به ترتیب به میزان 188، 121 و 62 درصد ترقی داد. کاربرد نیتروژن، غلظت و جذب کل آهن، روی و مس را در هر سه گیاه بطور معنی داری افزایش داد. اگر چه مصرف 30 میلی گرم منگنز در کیلوگرم خاک غلظت آهن را در گندم و اسفناج و غلظت روی در ذرت و اسفناج را کاهش داد، اما منجر به افزایش معنی دار جذب کل آهن و مس در اسفناج گردید. مصرف نیتروژن در همه گیاهان باعث افزایش معنی دار اعداد قرائت شده کلروفیل متر برگ گردید. همچنین افزودن منگنز اعداد قرائت شده را در اسفناج و ذرت به طور معنی داری افزایش داد اما روی گندم تاثیری نداشت . اعداد خوانده شده توسط کلروفیل متر هنگامی که حداکثر وزن خشک در ذرت ، گندم و اسفناج حاصل شد به ترتیب معادل 5، 31، 5، 47 و 4، 40 بود. چنانچه نتایج حاصل از این تحقیق در شرایط مزرعه نیز بررسی و تایید گردد می توان توصیه کودی مناسبی را برای مصرف نیتروژن و منگنز ارائه نمود.